พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

หากใครเป็นชาวจังหวัดเพชรบุรีดดยแท้ ไม่มีใครไม่รู้จัก "พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน" ซึ่งเป็นพระราชนิเวศน์ที่ตั้งอยู่ริมทะเลชาดหาดชะอำ ตั้งอยู่ที่ ต.ห้วยทรายเหนือ อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี เป็นตำหนักที่ประทับแรมของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ซึ่งพระองค์ได้พอพระราชหฤทัยสถานที่ที่ตำบลบางควาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งให้กระทรวงมหาดไทยได้ดำเนินการก่อสร้างพระราชนิเวศใหญ่ในปี พ.ศ.๒๔๖๖ โดยมีพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เสนาบดีกระทรวงมหาดไทยเป็นผู้อำนวยการก่อสร้างและพระองค์ได้ทรงร่างแผนผังการก่อสร้างพระราชนิเวศน์ด้วยพระองค์เอง โดยพระงอค์ได้ทรงเพิ่มพระตำหนักฝ่ายใน ทรงเลือกแบบพระราชนิเวศน์เป็นอาคารแบบไม้ชั้นเดียว หลังคาทรงปั้นหยา มุงกระเบื้องสี่เหลี่ยม ใต้ถุนสูง เทพื้นคอนกรีตตลอด

เมื่อก่อสร้างพระราชนิเวศน์เสร็จได้พระราชทานนามว่า พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงแปรพระราชฐานประทับพระราชนิเวศน์นี้ในฤดูร้อนครั้งแรกในปี พ.ศ.๒๔๖๗ และเสด็จประทับพักผ่อนอิริยาบถในฤดูร้อนอยู่เป็นประจำ

รูปแบบสถาปัตยกรรม

พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน เป็นหมู่อาคารที่วางเรียงกันตามความยาวของชายหาด แบ่งพื้นที่ออกเป็น ๒ ส่วน คือ ส่วนที่เป็นที่ประทับในส่วนทิศใต้ และส่วนที่พักของข้าราชบริพารในส่วนทิศเหนือ ในส่วนที่ประทับนั้น มีรั้วล้อมรอบสามด้าน ภายในพระที่นั่งสามหมู่ คือ พระที่นั่งสมุทรพิมาน เป็นที่ประทับของรัชกาลที่ ๖ พระที่นั่งพิศาลสาคร เป็นที่ประทับของ สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระวรชายา และ พระที่นั่งสโมสรเสวกามาตย์ เป็นท้องพระโรงและโรงละคร

พระที่นั่งประทับแต่ละหมู่เป็นอาคารชั้นเดียวยกใต้ถุนสูง ประกอบด้วยห้องที่ประทับ ห้องเสวย ห้องพระภูษาและห้องพักข้าราชบริพารผู้ตามเสด็จฯ แต่ละห้องวางกระจายกันให้รับลม มีชาลาเชื่อม มีหลังคาคลุมติดต่อกัน ยาวต่อเนื่องไปจนถึงศาลาลงสรงที่ริมหาด แยกฝ่ายหน้าฝ่ายในไม่ปะปนกันตามโบราณราชประเพณี

ส่วนที่อยู่ของข้าราชบริพารนั้นอยู่นอกรั้ว ส่วนที่ประทับไปทางทิศเหนือ มีแนวถนนเลียบไปตามแนวชายหาด และมีอาคารบ้านพักข้าราชสำนักฝ่านหน้าที่ตามเสด็จ มีโฮเต็ล ภัตตคาร โรงไฟฟ้า โรงรถยนต์หลวง ฯลฯ รวมทั้งสิ้น ๒๘ หลัง เกือบทั้งหมดเป็นโครงสร้างไม้มุงจาก ปัจจุยันยังคงเหลือ บ้านเจ้าพระยารามราฆพ ซึ่งเป็นอาคารโครงสร้างคอนกรีตผสมไม้เพียงอย่างเดียว

โดยการส้รางพระราชนิเวศน์นี้ ใช้ชิ้นส่วนวัสดุก่อสร้างสำเร็จรูปที่ผลิตโดยระบบอุตสาหกรรม แต่วางแผนห้องให้ยักเยื้องกัน มีรูปทรงหลังคาที่หลากหลาย ทำให้อาคารดูเรียบง่าย ไม่น่าเบื่อ ทั้งยังมีความโปร่งเบา มีการประดับประดาแต่น้อยที่สุด ตอบรับความนิยมของยุคสมัย ที่เป็นรอยต่อระหว่างสถาปัตยกรรมวิคตอเรียนกับสถาปัตยกรรมสมัยใหม่

พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน เปิดให้เข้าชมทุกวัน
- วันจันทร์-วันศุกร์ ตั้งแต่เวลา 08.00 - 16.00 น. 
- วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดราชการ ตั้งแต่เวลา 08.30–16.00 น.
- ค่าเข้าชม ชาวไทยและชาวต่างประเทศ ผู้ใหญ่ 30 บาท เด็ก 15 บาท รับผู้เข้าชมเป็นหมู่คณะต้องทำหนังสือถึง
ผู้กำกับการกองบังคับการฝึกพิเศษ ค่ายพระรามหก อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 0 3250 8039